رویکرد آموزشی استیم STEAM رویکردی به آموزش است که از علوم، تکنولوژی، مهندسی، هنر و ریاضیات به عنوان وسیلهای برای هدایت گفتگو، تفکر نقاد و سوالات دانشآموزان استفاده میکند.
استفاده از رویکرد آموزشی STEAM در آموزش دانشآموزان منجر به انجام ریسکهای فکر شده، یادگیری مبتنی بر تجربه، تقویت مهارت حل مسئله، همکاری و کار کردن از روشهای خلاق میشود. در واقع کودکان با استفاده از این رویکرد آموزشی، نوآوران و رهبران قرن 21 خواهند بود. در مقاله به بررسی آموزش STEAM و اهمیت آن خواهیم پرداخت.
چرا آموزش STEAM اهمیت دارد؟
ما در دورانی زندگی میکنیم که فضای آموزشی باید روان و پویا باشد. هیچ کدام از ما وقتی بیرون میرویم نمیگوییم «این درخت است، پس علم است» یا «آسمان آبی است و این هنر است.»
جهان ما جهانی زیبا، پیچیده است و این ماییم که میتوانیم هر لحظه را تبدیل به محلی برای آموختن کنیم.
تحقیقات در مورد STEAM
تحقیقات اخیر نشان میدهد که STEAM یک رویکرد اثبات شده است که هم تاثیر مثبت بر یادگیری کودکان دارد و هم بازدهی معلمان را بالا میبرد. در تحقیقی که در سال 2016 انجام شد، محققان تاثیر آموزش STEAM را بر یادگیری علوم مربوط به فیزیک در کلاس سوم تا پنجم بررسی کردهاند. در این تحقیق مشخص شد دانشآموزانی که تنها 9 ساعت آموزش STEAM دیدهاند عملکرد و رشد بهتری در درسها داشتهاند.
چطور از رویکرد آموزشی STEAM استفاده کنیم: فرایند و محصول
برای شکلگیری 1 کلاس با رویکرد استیم، 6 اقدام لازم است، مهم نیست در چه حوزهای فعالیت میکنید. در هر قدم شما با استفاده از محتوا و معیارهای هنری، مسئلهی اصلی یا سوال اساسی را مطرح میکنید.
آنچه در مورد این فرآیند جالب است این است که برنامه ریزی برای آموزش یک درس و فرایند یادگیری آسانتر میشود.
به هر مرحله نگاهی بیندازید:
در دنیای پرسرعت و همواره در حال تغییر، رویکرد آموزشی STEAM نقش مهمی در آماده کردن کودکان و دانشآموزان برای آینده دارد. استیم یک رویکرد در اجرای برنامهها و دورههای لگو آموزشی است که قدرت بازی و یادگیری از طریق انجام فعالیتهای عملی را با پرورش علاقهی کودکان به علوم، تکنولوژی، مهندسی، هنر و ریاضیات ترکیب میکند. در واقع واژه STEAM مخفف واژههای (Science, Technology, Engineering, Arts, Mathematics) است. در بخش بعدی به بررسی تاثیر برنامههای لگو آموزشی در آموزش STEAM خواهیم پرداخت و مزایای تجربهی یادگیری عملی را نشان خواهیم داد و خواهیم گفت که چه ارتباطی میان لگو و پرورش علاقه کودکان به علم و موفقیت آنها وجود دارد.
رویکرد لگو آموزشی به آموزش STEAM
برنامههای لگو آموزشی بر این اساس بنیان شده است که کودکان از طریق تجربههای عملی و در فضایی که خودشان دست به کار شوند یادگیری بهتری دارند. لگو آموزشی از طریق به کارگیری مفهوم STEAM در پروژهها و چالشهای جذابش، فرصت کشف، خلق و حل مسئله را برای کودکان فراهم میکند. تمرکز دورهها نه تنها بر روی مفاهیم و دانشی است که میخواهد آموزش دهد بلکه به دنبال پرورش تفکر خلاق، همکاری و خلاقیت هم هست؛ مهارتهایی که در موفقیت کودکان و دانشآموزان در قرن 21 ضروری است.
برنامههای لگو آموزشی برای مقاطع تحصیلی مختلف
لگو آموزشی دورههایی برای مقاطع تحصیلی مختلف طراحی کرده است به طوری که دانشآموزان از سالهای اولیه یادگیری تا دوران متوسطه اول و دبیرستان بتوانند از مزایای یادگیری براساس STEAM بهره ببرند.
دورههایی که برای کودکان 3 تا 5 سال برگزار میشود به دنبال معرفی مفاهیم استیم از طریق فعالیتهای بازی محور است تا از این طریق کنجکاوی آنها را پرورش دهد و پایه آنها را برای یادگیری در آینده تقویت کند.
مثلا مجموعهی پارک لگو آموزشی استیم به کودکان پیش دبستانی اجازه میدهد تا مفاهیمی مثل تعادل، حرکت و رابطه علت و معلولی را از طریق ساخت و ساز درک کنند.
دورههای دبستان با برگزاری پروژههای تعاملی، تفکر نقاد و حل مسئله را در کودکان تقویت میکند. مجموعه لگو آموزشی WeDo کودکان مقطع ابتدایی را با برنامهنویسی و رباتیک آشنا میکند و به آنها اجازه میدهد سازهها و برنامهی خود را طراحی کنند.
دورههای متوسطه اول و دوم (دبیرستان)، دانشآموزان به سطح دیگری میبرد و آنها را با مفاهیم پیشرفته STEAM آشنا میکند و همکاری و خلاقیت را از طریق چالشهای دست ورزی تشویق میکند.
مجموعه لگو آموزشی Mindstorms EV3 برای این گروه سنی انتخاب مناسبی است چرا که فرصت طراحی و برنامهنویسی رباتهای پیشرفته را به آنها میدهد.
مجموعهها و منابع لگو آموزشی
مجموعههای لگو آموزشی طوری طراحی شدهاند که یادگیری STEAM را در بر بگیرند. این مجموعهها، طیفی از مهارتها را در بر میگیرند که شامل رباتیک و برنامهنویسی، مهندسی و طراحی و علوم و ریاضی است.
مجموعه لگو آموزشی اسپایک پرایم (Spike Prime) این امکان را به دانش آموزان میدهد تا رباتهای خود را برنامهنویسی کنند و بسازند و مهارتهای مهندسی و برنامهنویسی را با هم ترکیب کنند.
علاوه بر مجموعههایی که لگو آموزشی طراحی کرده، منابع جامعی هم برای دانشآموزان تهیه کرده است که شامل برنامهی درسی و آموزشی و فرصتهایی برای پرورش حرفهای است. این منابع همچنین میتواند کمک زیادی به معلمان در آموزش سر کلاس داشته باشد.
مزایای دورههای لگو آموزشی STEAM
یکی از مزایای دورههای لگو آموزشی توانایی آن در تقویت یادگیری عملی و فعال است. برنامههای لگو آموزشی با جذب دانشآموزان به چالشها و پروژههای تعاملی، امکان فهم عمیق و پایدار را در آنها به وجود میآورد. دانشآموزان از طریق کشف و آزمایش، مهارتهای حل مسئله و تفکر خلاق را پرورش میدهند. همچنین برنامههای لگو آموزشی مهارت کار تیمی و ارتباط را تقویت میکند و از همین جهت دانشآموزان را برای موفقیتهای آینده آماده میکند.
داستان موفقیت دورههای لگو آموزشی
بسیاری از مدارس و مربیان با استفاده از دورههای لگو آموزشی، شاهد نتایج درخشانی از جانب دانشآموزانشان بودهاند. دانشآموزان در چنین فضایی، انگیزهی بیشتری برای کشف مفاهیم علمی دارند. تحقیقاتی که با حضور دانشآموزان، والدین و مربیان صورت گرفته نشان میدهد تجربهی یادگیری عملی منجر به افزایش اعتماد به نفس، حس کنجکاوی و اشتیاق کودک نسبت به مفاهیم STEAM میشود.
برگزاری دورههای لگو آموزشی در مدارس
مدارس برای این که نتایج مورد نظر خود را از دورههای لگو آموزشی بگیرند، نیاز به برنامهریزی دارند و در عین حال باید این دورهها را به برنامه درسی خود اضافه کنند. در واقع باید با فراهم کردن استانداردهای آموزشی، ابزارهای یادگیری و فضای حمایتی که در آن مشارکت و خلاقیت دانشآموزان تشویق میشود از دورههای لگو آموزشی بهره ببرند.
همچنین مربیان میتوانند آموزش موازی داشته باشند و به این ترتیب به کودکان اجازه دهند بین موضوعات مختلف ارتباط برقرار کنند. برای مثال یک مسئلهی فیزیکی راجعبه ماشینهای ساده را میتواند از طریق سازههای لگویی به دانش آموزان آموزش داد.
لگو آموزشی و مهارتهای اساسی در قرن 21
دورههای لگو آموزشی فراتر از آموزش صرف علم و دانش است. رویکرد لگو آموزشی پرورش مهارتهای اساسی در قرن 21 است که در محیط کار دنیای امروز ضرورت و ارزش بالایی دارد. تفکر نقاد، مهارت حل مسئله و خلاقیت از طریق چالشهای دست ورزی و پروژههای بیپایان تقویت میشود.
همکاری، ارتباط و سواد دیجیتال از طریق دورههای لگو آموزشی پرورش مییابد. دانشآموزان اغلب در گروههایی برای تکمیل پروژهها، افزایش همکاری و مهارتهای ارتباطی، فعالیت میکنند. آنها یاد میگیرند حرفهای دیگران بشنوند، ایدههایشان را به شکل موثر بیان کنند و معطوف به هدف عمل کنند. به علاوه بسیاری از مجموعههای لگو آموزشی مبتنی بر تکنولوژی است و سواد دیجیتال را از طریق برنامهنویسی در دانشآموزان تقویت میکند.